Rewolucyjne zmiany w zakresie korekt in-minus
1 stycznia 2021 roku weszła w życie podpisana przez Prezydenta RP 21 grudnia 2020 roku nowelizacja przepisów ustawy o podatku od towarów i usług – tzw. SLIM-VAT.
Na mocy nowelizacji doszło przede wszystkim do wyeliminowania dotychczasowego obowiązku otrzymania przez sprzedającego potwierdzenia wpływu faktury korygującej do nabywcy. Niemniej, nowe przepisy wprowadzają pewien chaos pojęciowy i wynikające z niego swoiste problemy.
Obecnie obniżenia podatku należnego sprzedający może dokonać, gdy:
- ustalił wraz z nabywcą warunki dla dokonania tego obniżenia i warunki te zostały spełnione;
- doszło do czynności faktycznych, służących wykonaniu ustaleń stron;
- sprzedawca dysponuje dokumentacją potwierdzającą te warunki, ich ziszczenie się oraz dokonanie czynności faktycznych.
Obniżenia podatku należnego dokonuje się w okresie, w którym spełnione zostały wszystkie przesłanki ustawowe, czyli zarówno te o charakterze formalnym (tj. uzgodnienie czy samo wystawienie faktury) jak i faktycznym (zwrot rzeczy, zwrot zapłaty, zapłata mniejszej należności).
Dotychczasowy stan prawny
Dotychczas podatnik dokonując korekty faktury sprzedaży nabywał zasadniczo prawo do obniżenia podatku należnego w momencie otrzymania przez niego potwierdzenia otrzymania przez nabywcę skorygowanej faktury. Wobec tego, podatnik pozostawał uzależniony od swego kontrahenta (nabywcy), który niejako decydował o prawie podatnika do uwzględnienia stosownej korekty faktury w rozliczeniu podatkowym, co rodziło dodatkowe problemy (gdy nabywca na przykład nie potwierdzał odbioru faktury korygującej).
Powyższe ograniczenie nie dotyczyło grupy transakcji, dla których nie było konieczne uzyskanie potwierdzenia doręczenia faktury korygującej, czyli między innymi sprzedaży: energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej, gazu przewodowego, usług dystrybucji energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej, usług dystrybucji gazu przewodowego, usług telekomunikacyjnych oraz usług wymienionych we wskazanych pozycjach załącznika nr 3 do ustawy VAT.
W rezultacie, w przypadku wystawienia faktury korygującej we wskazanych przypadkach, nie było konieczne posiadanie stosownego potwierdzenia doręczenia faktury nabywcy.
Przepisy przejściowe
Przepisy przejściowe zezwalają podatnikom na zawarcie porozumień obligujących do stosowania starych przepisów dotyczących faktur korygujących in minus w transakcjach między stronami porozumienia najdłużej do końca 2021 r. Podpisanie porozumienia wymusza jednak stosowanie starych przepisów przez co najmniej 3 kolejne miesiące oraz pośrednio powoduje konieczność prowadzenia ewidencji kontrahentów, dla których stosuje się nowe przepisy i tych, z którymi ustalono stosowanie starych przepisów.
Nowy stan prawny
Z dniem 1 stycznia 2021 roku, obowiązek uzyskania potwierdzenia został usunięty z porządku prawnego. Zamiast tego, samo posiadanie przez podatnika dokumentacji, z treści której wynika, iż uzgodnił on z nabywca towaru lub usługi „warunki obniżenia podstawy opodatkowania dla dostawy towarów lub świadczenia usług określone w fakturze korygującej” daje mu prawo do obniżenia wartości zobowiązania podatkowego, jeżeli “warunki te zostały spełnione, a faktura ta jest zgodna z posiadaną dokumentacją”.
Jak interpretować nowe zapisy ustawy o podatku od towarów i usług?
Na chwilę obecną nie jest jasne, jak interpretować wymóg dokumentowania warunków dla obniżenia podstawy opodatkowania oraz jak do tego obowiązku podchodziły będą organy podatkowe. W naszej ocenie, biorąc pod uwagę wskazówki wynikające z uzasadnienia projektu ustawy, dokumentacją potwierdzającą istnienie oraz spełnienie się warunków dla dokonania korekty in minus, w braku wskazań ustawowych, może być dowolna informacja, pozwalająca na potwierdzenie danej okoliczności. Dokumentacją taką może być zatem na przykład – umowa, aneks do umowy, korespondencja mailowa, ale też wyciąg z konta bankowego dokumentujący wpływ kwoty należności wynikającej ze skorygowanej faktury, czy też sama faktura korygująca.